▪️در امتدادِ گفتار جلسه پیش، که در آن «فرایند اهلیسازی جامعه حیوانی» بهواسطه اهرم اجبار تحلیل شد، اینبار سخن از مرتبهای فراتر از کنترل است: تأدیب.
▪️تأدیب، بدون «درک حضور» معنا نمییابد؛ چرا که درک حضور، سازوکار درونی و آگاهانهای است که انسان را از سطح «کنترل بیرونی» به مرتبه «انتخاب درونی» و زیستِ آگاهانه در محضر حق ارتقا میدهد.
▪️در جامعهای که اجبار جای تأدیب را بگیرد، انسان بهظاهر مطیع است، اما در باطن سرکش؛ زیرا روحش هدایت نشده، بلکه صرفاً مهار شده است. تأدیب، مرز تفکیک جامعه حیوانی و جامعه انسانی است؛ همان مرز نازک اما تعیینکنندهای که «مدل حکمرانی جامعه هجری» را از توحشِ تمدن مدرن جدا و متمایز میسازد.