این شهرستان از شمال به شهرستان صومعهسرا از جنوب و جنوب غربی به خطالراس رشتهکوههای البرزکه مرز حوزههای آبخیز کوهستان مزبور حد طبیعی فومن و طارم است. از شمال غرب به ماسال و شرق شهرستان شفت محدود میشود. این شهر با موقعیت جلگهای در میان کشتزارها و باغ ­های اطراف خود محصور میباشد. شهرستان فومن یکی از چهار شهرستان اولیه گیلان (پس از ایجاد مفهوم امروزی شهرستان در دوره اصلاحات پهلوی) همچون رشت و طالش و انزلی بوده است.
اهالی بومی شهرستان فومن را گیلکها و تالشان تشکیل میدهند. تالشان بیشتر در نواحی کوهستانی غرب شهرستان زندگی میکنند. گیلکها نیز در قسمتهای جلگهای شهرستان زندگی میکنند. ترکهای آذربایجانی و کردها نیز که از مهاجرین هستند در برخی نقاط شهرستان ساکنند که زبان و فرهنگ مختص به خود را دارا میباشند.