یوسف اباذری - انجمن علمی جامعه‌شناسی دانشگاه تهران - ۱۱ آبان ۱۴۰۴

نقد اقتصاد سیاسی از آغاز به دنبال آشکارسازی یا برملا کردن قواعد پوشیده‌ی بازار یا جامعه صنعتی سرمایه‌دارانه بود. همزمان هدف دیگری هم دنبال می‌شد و آن هم یافتن راهی برای تأسیس یک جامعه‌ی صنعتی غیرسرمایه‌دارانه است. توفیق انکارناپذیر این اندیشه‌ورزی تاریخی در هدف اول و ناکامی تراژیک‌ش در تحقق هدف دوم، خلاصه‌ی تکاپوی سنت چپ در طول تاریخ است. حالا سرمایه‌داری در آخرین گام‌هایش به شکلی متأخر دست‌یافته که آن را «نولیبرالیسم» می‌نامند.

یوسف اباذری در این سخنرانی که در ۱۱ آبان ۱۴۰۴ ایراد کرده است تلاش می‌کند توضیح دهد که چگونه صدر تا ذیل زندگی ما در سطح جهانی تا سطح فردی در تسخیر «نولیبرالیسم» است و سرمایه‌داری خصوصاً در ساحت گفتمانی قفسی ساخته که انسان در بند آن گیر افتاده است. نولیبرالیسم با گرفتن هرگونه روزنه‌ی رهایی‌بخش از انسان، همه چیز را در بر گرفته و هیچ چیز را جز در قامت کالا و به قیمت بازار نمی‌پذیرد.

اباذری تصویری از وضعیت ایران ارائه می‌دهد که پیش‌تر هم در مقاله‌ی «سه دهه همنشینی دین و نولیبرالیسم در ایران» گفته بود؛ گویا ایران در رتبه‌بندی جهانی جزو نولیبرال‌ترین کشورهای جهان است و تنها یک مسأله دارد و آن هم نولیبرالیسم است. هیچ نزاع دیگری معتبر نیست. هیچ صورت‌بندی دیگری توضیح‌دهنده نیست.