پدر حضرت علی علیه السلام ابوطالب عموی گرامی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و مادرش فاطمه بنت اسد سلام الله علیها نام داشتند که هر دو از تیره بنی هاشم از قبیله قریش در مکه بودند. علی بن ابی طالب ۱۰ سال پیش از بعثت رسول خدا در روز جمعه سیزدهم ماه رجب] در خانه کعبه[ متولد شد.
مرقد امام علی علیه السلام در نجف اشرف - هنگامى که امام علی (علیه السلام) متولّد شد، مادرش فاطمه بنت اسد، او را «حیدرة» (به معنای شیر) نامید. سپس او و ابوطالب، به الهام الهى توافق کردند که وى را «على» بنامند.
به نقل از فاطمه بنت اسد: من به درون کعبه رفتم و از میوه ها و روزى هاى بهشتى خوردم. پس چون خواستم بیرون بیایم، کسى مرا ندا داد: «اى فاطمه! او را «على» بنام که او على (بلند مرتبه) است و خداوندِ علىّ اعلى مى فرماید: «نامش را از نام خود برگرفته ام و به ادب خود، تربیتش کرده ام و بر دشوارى هاى دانشم آگاهش کرده ام. اوست که بت ها را در خانه ام مى شکند، و اوست که بر بام خانه ام اذان مى گوید و مرا تقدیس و تمجید مى کند. پس خوشا به سعادت کسى که دوستش بدارد و اطاعتش کند، و واى بر کسى که سرپیچى اش کند و دشمنش بدارد!»