دهها کیلومتر تونلهای غزه چگونه ساخته شدند؟ دکتر عبدالرحمن حمد
تونلهای زیرزمینی نوار غزه که توسط حماس ساخته شدهاند، یکی از استراتژیکترین و مهمترین ویژگیهای جنگی این گروه هستند. این تونلها نقش کلیدی در استراتژی نظامی حماس دارند و بیشتر به عنوان راهی برای حملات غافلگیرانه، فرار از حملات هوایی، جابهجایی سلاحها و نیروهای نظامی و البته قاچاق نیازهای اولیه و اساسی زندگی مردم غزه استفاده میشوند.
تونلهای غزه به دلیل اهمیتی که دارند، همیشه یکی از محورهای اصلی درگیری بین نیروهای فلسطینی و ارتش اسرائیل بوده و تلاشها برای شناسایی و تخریب این تونلها از سمت اسرائیل و حتی مصر بهطور مداوم ادامه داشته است. اما چرا؟ چرا این تونلها تا این حد تهدید بزرگی محسوب میشوند حتی برای مصر؟”
احتمالاً نمیدانید که قبل از اینکه حماس بر نوار غزه تسلط پیدا کند و حکومت خود را شکل دهد، این تونلها در زیر شهر غزه وجود داشتند و از آنها استفاده میشد. اما با روی کار آمدن حماس، تعداد این تونلها بیشتر و گستردهتر شد. در ابتدا، این تونلها به عنوان مسیرهایی برای قاچاق غذا، دارو، سوخت و حتی مصالح ساختمانی برای ساخت و ساز مورد استفاده قرار میگرفتند و برخی از آنها تا مصر ادامه داشتند.
این تونلها به مردم غزه امکان میدادند تا در شرایط سخت و محاصره، به کالاهای حیاتی دسترسی پیدا کنند. در واقع، اقتصاد غزه در شرایطی که سالهاست به شدت تحت محاصره زمینی و دریایی است، تا حد زیادی وابسته به همین تونلهاست.
اما با قدرتگیری بیشتر حماس، هر روز این تونلها بزرگتر و پیچیدهتر شدند و به یک سیستم جامع تبدیل گشتند که نه تنها از آنها برای انتقال کالا استفاده میشود، بلکه کاربرد نظامی نیز پیدا کرده و به یکی از ابزارهای بسیار مهم در تقویت توان نظامی حماس تبدیل شدهاند. در واقع، این سیستم به شهری بزرگ و تو در تو در زیر نوار غزه تبدیل شده است.
نظرات