سیمای سوره الرّحمن‌
این سوره هفتاد و هشت آیه دارد و در مدینه نازل شده است.
نام سوره برگرفته از آیه اول است و «الرّحمن» همچون «اللّه» از نام‌ها و صفات مخصوص خداوند مى‌باشد.
امام کاظم علیه السلام فرمود: هر چیزى عروسى دارد و عروس قرآن، سوره الرّحمن است. «1»
در این سوره، آیه‌ى‌ «فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ»* سى و سه مرتبه تکرار شده که بیشترین تکرار در کل قرآن است. جالب آنکه این آیه تکرارى، هم انسان‌ها را مورد خطاب قرار داده و هم جنّیان را، که کدام یک از نعمت‌هاى بى شمار الهى را تکذیب مى‌کنید؟
در سوره قبل، هشدار تکرار شده بود: «عَذابِی وَ نُذُرِ»*، در این سوره نعمت‌ها تکرار مى‌شود. فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما* ...
سوره قبل با قیامت شروع و با قدرت الهى تمام شد: اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ ... مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ ولى این سوره با رحمت شروع و با اکرام الهى پایان مى‌پذیرد. الرَّحْمنُ‌ ... ذِی الْجَلالِ وَ الْإِکْرامِ‌
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‌
به نام خداوند بخشنده مهربان‌
الرَّحْمنُ «1» عَلَّمَ الْقُرْآنَ «2»
خداوندِ رحمان، قرآن را آموخت.
خَلَقَ الْإِنْسانَ «3»
او انسان را آفرید.
عَلَّمَهُ الْبَیانَ «4»
به او بیان آموخت
الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ بِحُسْبانٍ «5» وَ النَّجْمُ وَ الشَّجَرُ یَسْجُدانِ «6»
خورشید و ماه، حساب معیّنى دارند. و گیاه و درخت (براى او) سجده مى‌کنند
پیام ها- خداوند، اولین معلّم قرآن است. «الرَّحْمنُ عَلَّمَ الْقُرْآنَ»- شریعت، بر اساس رحمت است. «الرَّحْمنُ عَلَّمَ الْقُرْآنَ»- شبهات را باید پاسخ داد. در برابر کسانى که مى‌گویند: قرآن را بشرى به پیامبر آموخته است: «یُعَلِّمُهُ بَشَرٌ» «10»، باید گفت: خدا آموخت. «الرَّحْمنُ عَلَّمَ الْقُرْآنَ»- تعلیم قرآن به انسان، جلوه‌اى از رحمت الهى است. «الرَّحْمنُ عَلَّمَ الْقُرْآنَ»- معلّمى، شأن خداوند است. «الرَّحْمنُ عَلَّمَ الْقُرْآنَ»- کار تعلیم و تعلّم، باید بر اساس محبّت و رحمت باشد. «الرَّحْمنُ عَلَّمَ الْقُرْآنَ» 7- قرآن، قابل درک و شناخت براى بشر است. «عَلَّمَ الْقُرْآنَ»- خداوند، خالق انسان است، نه طبیعت بى‌جان. الرَّحْمنُ‌. خَلَقَ الْإِنْسانَ‌- خلقت انسان، جلوه‌اى از رحمت الهى است. الرَّحْمنُ‌ .. خَلَقَ الْإِنْسانَ‌- مؤلّف کتاب تشریع، همان مؤلّف کتاب تکوین است.