خطبه 65 :
(در سال 37.هجرى پس از پایان جنگ صفین در مسجد کوفه این سخنرانى را ایراد کرد)
«خدا شناسى»:
ستایش، خداوندى را سزاست که صفتى بر صفت دیگرش پیشى نگرفته تا بتوان گفت: پیش از آن که آخر باشد، اوّل است و قبل از آن که باطن باشد، ظاهر است.
هر واحد و تنهایى جز او، اندک است، هر عزیزى جز او ذلیل، و هر نیرومندى جز او ضعیف و ناتوان است، هر مالکى جز او بنده، و هر عالمى جز او دانش آموز است، هر قدرتمندى جز او، گاهى توانا و زمانى ناتوان است، هر شنونده اى جز خدا در شنیدن صداهاى ضعیف، کر و برابر صداهاى قوى، ناتوان است و آوازهاى دور را نمى شنود.
هر بیننده اى جز خدا، از مشاهده رنگ هاى ناپیدا و اجسام بسیار کوچک ناتوان است، هر ظاهرى غیر از او پنهان، و هر پنهانى جز او آشکار است.
مخلوقات را براى تقویت فرمانروایى، و یا براى ترس از آینده، یا یارى گرفتن در مبارزه با همتاى خود، و یا براى فخر و مباهات شریکان، و یا ستیزه جویى مخالفان نیافریده است.
بلکه همه، آفریده هاى او هستند و در سایه پرورش او، بندگانى فروتن و فرمانبردارند.
خدا در چیزى قرار نگرفته تا بتوان گفت در آن جاست، و دور از پدیده ها نیست تا بتوان گفت از آنها جداست.
آفرینش موجودات، او را در آغاز ناتوان نساخته، و از تدبیر پدیده هاى آفریده شده، باز نمانده است، نه به خاطر آنچه آفریده، قدرتش پایان گرفته و نه در آنچه فرمان داد و مقدّر ساخت، دچار تردید شد.
بلکه فرمانش استوار، و علم او مستحکم، و کارش بى تزلزل است.
خدایى که به هنگام بلا و سختى به او امیدوار، و در نعمت ها از او بیمناکند.


https://www.namasha.com/v/fwWbRemS
https://www.namasha.com/v/99pgXSlN