دانشگاه ملّی ایران (شهید بهشتی بعد ۵۷) در سال ۳۸ به فرمان شاه و توسط دکتر علی شیخ الاسلام تأسیس شد. علیرغم افتتاح رسمی در اسفند ۱۳۳۹، پذیرش دانشجو در مهر ماه ۱۳۳۹ و توسط دانشکده های معماری، شهرسازی و علوم بانکداری که نخستین دانشکده های دانشگاه بودند، انجام شد. علی شیخ الاسلام در آذر۱۳۳۳ که اعلیحضرت شاهنشاه به آمریکا سفر کرده بود، در شهر مینیاپولیس به‌ عنوان نماینده انتصابی دانشجویان ایرانی در حضور اعلیحضرت سخنرانی کرده و پیشنهاد تاسیس یک دانشگاه ملّی در ایران را ارائه داد. ۲۹ اسفند ۳۸ با فرمان شاه و موافقت حسین علاء دبیرخانه دانشگاه ملّی به ساختمانی واقع در خیابان پاستور منتقل شد. این ساختمان از املاک وزارت دربار بود که در اختیار شجاع الدین شفاء رئیس، کمیته تهیه مقدمات جشنهای ۲۵۰۰ ساله قرار گرفت. کار دبیرخانه تهیه اطلاعاتی مربوط به سوابق تحصیلی فارغ التحصیلان اروپا و آمریکا و تهیه مقدمات تأسیس دانشگاه بود. هیئت مؤتمنین دانشگاه با عضویت وزیر دربار جناب حسین علاء، مدیر عامل بنیاد پهلوی، وزیر فرهنگ، یک نفر از نمایندگان مجلس سنا، دو نفر از نمایندگان مجلس شورای ملّی، مدیر کل بانک ملّی ایران، رئیس اتاق بازرگانی، رئیس دانشگاه ملّی ایران و سه نفر از شخصیت‌های علمی اقتصادی کشور تشکیل شد. در سال ۳۹ اساسنامه دانشگاه توسط هیئت مؤتمنین تصویب شد. در ۸ آبان ۳۹ این اساسنامه مورد تصویب شورای عالی فرهنگ قرار گرفت. بعد از چند سال با موافقت شاهنشاه و دستور حسن ارسنجانی وزیر کشاورزی وقت، یک میلیون و پانصد هزار متر از زمین‌های سعادت آباد و ۱۰ هزار متر از زمین‌های بالای میدان ونک و ۷۰ هزار متر زمین خالصه مجاور اوین برای اجرای ساختمان دانشگاه ملّی در نظر گرفته می‌شود. فرخ رو پارسا، در سال‌های آغازین کار دانشگاه، عهده‌دار سِمَت مدیر کلی دبیرخانه دانشگاه ملّی ایران بود که با این سِمَت وی نخستین مدیر کل زن در ایران شد. در این نهاد، شیخ‌الاسلام سعی داشت بخشی از جامعه نخبگان ایرانی را که عمدتاً از طبقه متوسط جامعه بود به آنجا بکشاند. در چنین شرایطی که جامعه علمی دانشگاه ملّی عمدتاً دانش‌آموخته آمریکا بودند و دانشجویان از افراد متمول و طبقه متوسط جامعه در کنار هم گرد آمده بودند و در واقع جامعه جدیدی از طبقه سیاسی آن زمان را تشکیل دادند. امروزه این دانشگاه در نظام رتبه بندی جهانی لایدن در هلند جزو ده درصد برتر دانشگاه های تولید کننده علم است.