سونامی چگونه ایجاد میشود؟
سونامی چیست؟
کلمه سونامی (tsunami) از دو کلمه ژاپنی tsu (به معنی بندر) و nami (به معنی امواج) تشکیل شده است. سونامی رشتهای از امواج است که بعد از وقوع زلزلههای دریایی، در اقیانوسها تشکیل میشوند. معمولاً پهنای امواج سونامی به چند صد کیلومتر میرسد و ممکن است ارتفاع آنها در هنگام رسیدن به ساحل حتی به 10 متر هم برسد.
امواج سونامی هنگام رسیدن به ساحل مانند یک دیواره بلند آبی هستند که با سرعت یک هواپیمای جت خود را به ساحل میکوبد. به همین دلیل امواج سونامی بسیار وحشتناک هستند و خسارتهای فراوانی را به بار میآورند.
امواج سونامی از نظر ساختاری شبیه امواج معمولی دریا هستند، اما از نظر سرعت، اندازه و منشا تفاوتهای زیادی با آنها دارند. امواج معمولی در اثر باد به وجود میآیند، اما امواج سونامی بیشتر در اثر زلزلههای زیر دریا به وجود میآیند.
کف دریاها و اقیانوسها مانند سایر قسمتهای کره زمین از لایههایی تشکیل شدهاند که سالانه با سرعت 2.5 تا 5 سانتیمتر حرکت میکنند. این لایهها آنقدر بزرگ و عظیم هستند که در اثر برخورد به یکدیگر، باعث بروز اتفاقی وحشتناک به نام زلزله میشوند.
زلزله باعث آزاد شدن انرژی بسیار بسیار زیادی میشود، وقتی زلزله در دریا رخ میدهد، این انرژی به آب دریا منتقل میشود. این انرژی بسیار زیاد باعث میشود که آب در جایی که زلزله رخ داده است بالا بیاید، اما نیروی جاذبه زمین، آب دریا را فروکش میکند و درعوض این نیرو به اطراف منتقل میشود.
ادامه یافتن این روند باعث تشکیل امواج پرقدرت و پرسرعت در سراسر دریا میشود. جالب است بدانید که امواج سونامی تا زمانی که به نزدیکیهای ساحل نرسند، ارتفاع چندانی ندارند، چون انرژی امواج سونامی، بیشتر از داخل آب دریا منتقل میشود. درضمن هر چه دریا عمیقتر باشد سرعت حرکت امواج سونامی بیشتر است، به همین دلیل سونامی در مناطق ساحلی اقیانوسها و دریاهای عمیق، خسارت بیشتری به بارمیآورد.
برخورد سونامی به ساحل
وقتی امواج سونامی با این قدرت و سرعت به ساحل برخورد میکنند، به دلیل اینکه آبهای ساحلی کمعمق هستند، انرژی آنها به شدت متراکم شده و سرعت آنها کاهش مییابد. در نتیجه این اتفاق، ارتفاع امواج سونامی به طرز چشمگیری افزایش مییابد.
نظرات