"زبان ماد _ زبان مادها _ زبان مادی _ مادها به چه زبانی حرف میزدند هنری راولینسون در کتاب" خط میخی کتیبه فارس در بیستون" در مورد خط دیگر کتیبه یعنی خط مادی در صفحه 34 و 35 مینویسد: ️The particles are frequently the very same as those which are employed in modern turkish. The pluralizing particles are also nearly similar , and i oercieve an occational introduction of a tartarian ground ️ترجمه: "اجزای زبان [مادی] غالبا عین آنهایی است که در زبان ترکی مدرن شاهد آن هستیم. اجزای جمع بستن در ترکی و مادی یکسان است. من یک بستر تاتاری [ تورکی ] در زبان مادی می بینم" ایگور دیاکونوف: زبان مادها به زبان‌های ایرانی مانند گیلکی، تاتی، سمنانی و بقیه زبانهای ایرانی ربطی ندارد و یک زبان آسیای میانه ای است.دیاکونوف تاریخ ماد صفحه ۴۶۷ پروفسور جان کرتیس کسی است که مأمور موزه هخامنشی لندن بود. جان کرتیس به دعوت محمدرضا پالانی ( پهلوی ) هفت بار به ایران سفر کرد تا برای آثار هخامنشیان در ایران، تاریخ بنویسد. او در صفحه 15 و 21 کتاب خود به صراحت اعلام میکند با بررسی آثار و اشیاء باستانی بدست آمده از فلات ایران، به این نتیجه میرسیم که تمام تمدنهای قبل از هخامنشیان، در فلات ایران، تورکیک و تورانی بودند که مادها را نیز شامل میشود. او همچنین عنوان میکند که اشیاء بدست آمده، از یک فرهنگ مشترک و ریشه یکسان با تمدن آنو در ترکمنستان امروزی حکایت میکند . . . . سرپرسی سایکس: ترکها از اقوام ماد هستند.سرزمین ماد سه استان بزرگ داشت که سرزمین آتروپاتن(آذربایجان) یکی از سه استان بزرگ مادهاست.این مردمان اکثرا" پوستی روشن و قامتی بلند دارند امروزه تئوری مینورسکی در ماد بودن کُردها بطور کل، چه از دید زبانشناسی و چه از دید تاریخی و دانش مردمشناسی و باستانشناسی، بطور کل رد و نادرست اعلام شده است، از جمله از سوی مارتین ون بروئنسن (Martin van Bruinessen)، مردمشناس و کردشناس هلندی، گرونت ویندفور (Gernot Windfuhr)، ایرانشناس و زبانشناس آلمانی، مایکل گونتر (Michael M. Gunter)، کردشناس و زبانشناس آلمانی، که ماد بودن کُردها را یک افسانه همانند داستان جن و سلیمان خوانده است"